Przepisy prawa budowlanego są na tyle rozbudowane, a ograniczenia w wykonywaniu prawa własności obostrzone tak, że można już zapomnieć o powiedzeniu „wolnoć Tomku w swoim domku”. Przepisy dotykają też zasad stawiania ogrodzeń.
- Czy ogrodzenie można postawić bez pozwolenia na budowę lub zgłoszenia?
- Jakie są inne zasady stawiania ogrodzeń?
- Zakaz stawiania ostro zakończonych ogrodzeń
- Co jeżeli mam ogrodzenie, które nie będzie spełniało nowych wymogów? Czy muszę je zdemontować?
Czy ogrodzenie można postawić bez pozwolenia na budowę lub zgłoszenia?
Budowa ogrodzeń jest regulowana m. in. przepisami ustawy Prawo budowlane. Ogrodzenie stanowi element oddzielający jedną nieruchomość od drugiej. Nie ma zasadniczo ograniczeń w rodzaju używanych do stawiania ogrodzenia materiału (ale oczywiście warto zwracać uwagę na zapisy planistyczne obowiązujące na danym terenie). Płot czy też inny rodzaj ogrodzenia nie ma ustanowionego ograniczenia wysokości (oczywiście w skrajnych przypadkach organ budowlany może się sprzeciwić budowie nadmiernie wysokiego ogrodzenia). Budowa ogrodzenia nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę. Nie jest też wymagane zgłoszenie tego rodzaju prac, o ile wysokość ogrodzenia nie przekroczy 2,2 m. Jeżeli planujemy, aby ogrodzenie było wyższe, musimy dokonać zgłoszenia prac budowlanych do właściwego starosty.
Gdy chcesz postawić ogrodzenie, którego wysokość przekroczy 220 cm, powinieneś dokonać zgłoszenia prac do starosty. Zgłoszenie prac budowlanych dotyczących ogrodzenia powinno zawierać m. in.:
- Informacje o sposobie wykonania ogrodzenia,
- Informacje o sposobie wykonywania robót,
- Datę rozpoczęcia prac,
- Oświadczenie potwierdzające prawo do dysponowania nieruchomością, na której powstanie ogrodzenie,
- Ewentualnie szkic lub plan sytuacyjny.
Tryb zgłoszenia prac budowlanych od pozwolenia na budowę różni się przede wszystkim tym, że przy zgłoszeniu, jeżeli organ budowlany nie wyrazi sprzeciwu w ciągu 21 dni od zgłoszenia, oznacza to, że nie ma uwag do zgłoszonych prac i można przystąpić do ich wykonywania. Jest to tak zwany milczący tryb udzielenia zgody przez organ administracji. Starosta może jednak zgłosić uwagi do przedstawionego projektu, a to może powodować konieczność wstąpienia na procedurę uzyskania pozwolenia na budowę. Dzieje się tak w szczególnych sytuacjach, gdy np. ogrodzenie byłoby położone blisko drogi i mogło ograniczać widoczność kierowcom czy innym uczestnikom ruchu, w tym pieszym.
Jakie są inne zasady stawiania ogrodzeń?
Kwestia wysokości ogrodzenia nie jest jedyną zasadą, która wpływa na sposób postępowania przy budowie ogrodzenia. Innymi ważnymi zasadami do przestrzegania przy stawianiu ogrodzeń są:
- w przypadku ogradzania niezabudowanej działki istnieje wymóg zachowania odległości ogrodzenia w każdym miejscu jego przebiegu wynoszącej co najmniej 6 metrów od drogi gminnej, a 8 metrów w przypadku dróg powiatowych czy wojewódzkich,
- od strony drogi ogrodzenie nie powinno wchodzić w pas drogowy czy być wykonane w sposób ograniczający widoczność uczestników ruchu drogowego,
- ogrodzenie powinno się mieścić w granicach działki, która jest ogradzana, co oznacza w szczególności, że ogrodzenie nie powinno być stawiane w samej granicy działki (wyjątek jest możliwy, gdy dogadujemy się z sąsiadem i grodzimy się między naszymi działkami),\
- ogrodzenie nie powinno stwarzać niebezpieczeństwa (o tym więcej w osobnym akapicie),
- brama i furtka nie powinny być otwierane na zewnątrz ogrodzenia, przyjmuje się także minimalne ich szerokości: brama 2,4 m, furtka 90 cm. Szerokości te są wskazane w świetle bramy lub furtki, a nie np. z uwzględnieniem słupków montażowych czy innych elementów konstrukcyjnych.
Zakaz stawiania ostro zakończonych ogrodzeń
Kilka miesięcy temu sporo mówiło się o zakazie stawiania ostro zakończonych ogrodzeń (np. ostrych sztachet, czy zakończonych metalowymi ostrymi grotami lub szpikulcami). Trzeba jednak wspomnieć, że przepisy prawa przed tym też regulowały kwestię ogrodzeń w ten sposób, że nie mogły one stwarzać zagrożenia dla bezpieczeństwa ludzi i zwierząt. Wymóg ten oznaczał, że zabronione było umieszczanie na ogrodzeniach, na wysokości mniejszej niż 1,8 m, ostro zakończonych elementów, drutu kolczastego, tłuczonego szkła oraz innych podobnych wyrobów i materiałów. Nadal zresztą przepisy obowiązują jeszcze w tym brzmieniu. Ze względu jednak na wskazaną wysokość obowiązywania zakazu oznaczało to, że od wysokości 1,8 m na ogrodzeniu takie elementy można już umieszczać. Przepisy te są umiejscowione w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Jednakże od 20 września 2026 r. zmieniony ma zostać fragment przepisu dotyczący wysokości, do jakiej nie można umieszczać zabronionych elementów. Zostanie ona podniesiona z 1,8 m do 2,2 m. To spowoduje dwie konsekwencje – pierwsza to oczywisty fakt, że ostro zakończone będą mogły być tylko ogrodzenia od 2,2 m wysokości. Drugi, mniej oczywisty, to fakt, że dla ogrodzeń o wysokości powyżej 2,2 m wymagane jest dokonywanie zgłoszenia prac budowlanych. To oznacza, że montaż ogrodzeń, na których mogą być umieszczane ostre zakończenia czy inne niebezpieczne elementy na tej wysokości, będzie podlegał nadzorowi starosty, gdyż ostre elementy zawsze będą musiały być umieszczone co najmniej na takiej wysokości, zatem w praktyce tego rodzaju ogrodzenia będą musiały zawsze mieć więcej niż 2,2 wysokości, licząc z ostrymi elementami.
Co jeżeli mam ogrodzenie, które nie będzie spełniało nowych wymogów? Czy muszę je zdemontować?
Ponieważ przepisy w nowym brzmieniu mają wejść w życie dopiero 20.09.2026 (planowana data), to oznacza, że ogrodzenia istniejące do tego czasu i spełniające wymogi aktualnych przepisów, nie będą musiały być dostosowywane do nowo określonej wysokości.
Trzeba jednak mieć na uwadze, że w przypadku zmiany ogrodzenia po wyżej wskazanej dacie, jego budowy, przebudowy, czy zmiany sposobu użytkowania, będzie trzeba to już wykonać w zgodzie z nowymi przepisami.
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1225 ze zm.)