We wtorek, 26 sierpnia 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Centralnym Porcie Komunikacyjnym (CPK). Chodzi o proces wywłaszczania i uzyskania odszkodowania. Projekt zakłada m.in. wprowadzenie minimalnego terminu na wydanie nieruchomości.
- Nowe gwarancje dla właścicieli wywłaszczanych nieruchomości
- Odszkodowanie: ważne terminy
- Kiedy zmiany wejdą w życie?
W uzasadnieniu do projektu, projektodawcy wskazywali, że obecne przepisy dotyczące wywłaszczeń pod inwestycje, w tym budowę CPK, mogą prowadzić do sytuacji, w której właściciel nieruchomości musi ją opuścić, zanim otrzyma jakiekolwiek pieniądze – nawet zaliczkę na odszkodowanie.
Nowe gwarancje dla właścicieli wywłaszczanych nieruchomości
Projekt zakłada, że wojewoda będzie mógł nadać decyzji lokalizacyjnej tzw. rygor natychmiastowej wykonalności. Oznacza to, że od razu po wydaniu takiej decyzji rozpocznie się procedura ustalania wysokości odszkodowania, a spółka odpowiedzialna za budowę CPK będzie mogła przygotowywać teren do inwestycji.
Projekt zakłada wprowadzenie nowych gwarancji dla właścicieli wywłaszczanych nieruchomości:
- nieruchomość trzeba będzie przekazać dopiero 120 dni od dnia, w którym decyzja lokalizacyjna stała się ostateczna, a w przypadku gdy decyzji lokalizacyjnej został nadany rygor natychmiastowej wykonalności – termin ten nie może być krótszy niż 120 dni od dnia, w którym została wydana przez organ pierwszej instancji decyzja o ustaleniu wysokości odszkodowania
- po decyzji o wysokości odszkodowania właściciel będzie mógł wystąpić o zaliczkę w wysokości 85 proc. tej kwoty, wypłacaną w ciągu 30 dni.
Projekt zakłada także, że poza właścicielami nieruchomości z budynkami, uprawnionymi do uzyskania zaliczki na poczet odszkodowania, będą także właściciele nieruchomości niezabudowanych.
Odszkodowanie: ważne terminy
Wojewoda będzie miał 30 dni na wydanie decyzji ustalającej wysokość odszkodowania od momentu, gdy decyzja lokalizacyjna stanie się ostateczna, a 60 dni, jeśli decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności.
W uzasadnieniu do projektu przypomniano także, że została już wydana decyzja lokalizacyjna dla części Inwestycji (decyzja Wojewody Mazowieckiego z dnia 8 stycznia 2025 r. Nr 5/SPEC/2025 ustalająca lokalizację inwestycji w zakresie Centralnego Portu Komunikacyjnego). Jest ona przedmiotem postępowania odwoławczego prowadzonego przez Ministra Rozwoju i Technologii. Decyzja ta jest decyzją nieostateczną, a co za tym idzie nie podlega aktualnie wykonaniu – dodano. Zaproponowane w projekcie przepisy mają pozwolić nadać jej rygor natychmiastowej wykonalności, dzięki czemu proces ustalania odszkodowań mógłby ruszyć szybciej – bez wpływu na toczące się postępowanie odwoławcze.
Kiedy zmiany wejdą w życie?
Za projekt odpowiedzialne jest Ministerstwo Infrastruktury. Osobą odpowiedzialną za projekt jest Maciej Lasek – Pełnomocnik Rządu ds. Centralnego Portu Komunikacyjnego, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury. Projekt zakłada wejście w życie przepisów dzień po jego ogłoszeniu.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o Centralnym Porcie Komunikacyjnym (numer z wykazu UD228)