Przez kryzys wywołany wojną w Ukrainie i embargiem na rosyjskie surowce ceny energii skoczyły mocno w górę i rozchwiały rynkami i tak już wzburzonymi przez pandemię i inflację. Zapanowała więc pewna liberalizacja względem korzystania do produkcji energii elektrycznej oraz ogrzewania paliw kopalnych, zwłaszcza gazu. Sytuacja jednak się normuje i wraca sprawa ograniczeń, które już kilka la temu zapowiadały władze Unii Europejskiej.
- Ogrzewanie budynków: rewolucyjne zmiany w przepisach
- Dyrektywa budynkowa: kiedy wejdzie w życie w Polsce, jak reguluje ogrzewanie gazowe
- Pompy ciepła są najlepszym rozwiązaniem?
Jedną z najbardziej kontrowersyjnych decyzji było i jest wycofywanie pieców gazowych z ogrzewania domów – zarówno jednorodzinnych jak i wielorodzinnych bloków oraz kamienic.
Ogrzewanie budynków: rewolucyjne zmiany w przepisach
Mówiąc najkrócej coraz bliższy jest termin zakazu ich produkcji, stosowania w nowym budownictwie oraz wycofania – na wzór zakazu kopciuchów – z użytkowania, nawet jeśli są urządzeniami sprawnymi i w miarę nowoczesnymi.
Najwcześniej jednak nastąpi zakaz dotowania ich zakupu w ramach programów takich jak Czyste Powietrze w Polsce.
Pod koniec grudnia ubiegłego roku Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej uzgodniły nową treść tak zwanej dyrektywy budynkowej (dyrektywa EPBD).
Ujmując rzecz najprościej UE znów chce zdynamizować walkę z emisją gazów cieplarnianych. Ponieważ aż 36 proc. ich emisji jest związanych bezpośrednio z budynkami – a w ogóle pochłaniają one 40 proc. potrzeb energetycznych – w tę stronę ukierunkowane są nowe rygory. Decyzje są takie, że do 2040 r. musi nastąpić całkowite wycofanie się z korzystania do ogrzewania paliw kopalnych, w tym gazu.
W pierwszej kolejności, począwszy od 1 stycznia 2025 roku kraje członkowskie otrzymają zakaz jakiegokolwiek dotowania pieców gazowych. Jedyny wyjątek będzie dotyczył rozwiązań hybrydowych – dla przykładu jeśli kopciuch czy inny piec opalany węglem będzie wymieniany na hybrydę typu fotowoltaika i piec gazowy albo pompa ciepła i piec gazowy, to można będzie uzyskać częściową dotację ze środków publicznych.
Następne ważne daty w nowym kalendarzy dyrektywy budynkowej to rok 2028 i rok 2023. W pierwszym z wymienionych terminów ma być zakazane stosowanie ogrzewania opartego na paliwach kopalnych w budynkach państwowych, a od 2030 r. wszystkie nowe budynki muszą być bezemisyjne – w przypadku budynków wzniesionych wcześniej ta graniczna data to rok 2050.
Dyrektywa budynkowa: kiedy wejdzie w życie w Polsce, jak reguluje ogrzewanie gazowe
Do ustalenia pozostały szczegółowe terminy dotyczące pieców gazowych stosowanych w budynkach prywatnych: zarówno nowobudowanych jak i skazanych na przymusową modernizację.
Jednak jakie by one nie były, skłaniają do pewnej refleksji w odniesieniu do osób, które są aktualnie zdecydowane na kupno pieców gazowych i stosowanie ich w najbliższej przyszłości. Nie jest to wiem inwestycja krótko- a co najmniej średnioterminowa. Trzeba więc skalkulować opłacalność, z założeniem, że za kilka- lub kilkanaście lat trzeba będzie powtórzyć operację przejścia z kopciucha na ogrzewanie gazowe, tym razem w wariancie piec gazowy na – no właśnie na co?
Pompy ciepła po dwóch latach wzmożonego zainteresowania ze strony konsumentów i inwestorów ostatnio idą w odstawkę na rzecz – omen nomen – pieców jazowych.
Najpierw w 2022 roku doszliśmy do etapu, że co trzecie urządzenie grzewcze montowane w Polsce było pompą ciepła, by w 2023 roku zanotować w tym względzie regres. Szczegółowych statystyk jeszcze nie ma, ale nawet te za trzy kwartały 2023 roku wskazywały na odbudowanie się zainteresowania i popytu na piece gazowe – i to mimo znanych już konsumentów planów UE w zakresie dyrektywy budynkowej.
Pompy ciepła są najlepszym rozwiązaniem?
Ten regres miał miejsce w związku z niekontrolowaną sprzedażą pomp ciepła nie spełniających jakichkolwiek norm co było efektem podaży związanej z niekontrolowaną dotacją do tych urządzeń. W efekcie duży odsetek montowanych w Polsce pomp ciepła rozminął się z oczekiwaniami, nie dostarczają one tyle ciepłą, ile potrzeba dla użytkowania określonych domów i obiektów, co wymaga dodatkowego zasilania drogą energią elektryczną.
Nierzadkie są przypadki, że nastawione na oszczędność w wydatkach tego typu inwestycje generują większe koszty niż przed wyminą.
Dopiero gdy problem przybrał na skali Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) zapowiedział ograniczenie dotacji do zakupu i montażu pomp ciepła spełniających wymagane normy. Teraz Ministerstwo Klimatu i Środowiska wręcz rozważa wycofanie pomp ciepła z programu Czyste Powietrze.
Jak będzie w praktyce nie wiadomo, na razie program jest wstrzymany – cały, z powodu niewypłacalności, bo długi wobec beneficjentów przekroczyły 0,5 miliarda złotych.
Może więc się okazać, że choćby z tego powodu, przynajmniej jeszcze w 2024 r. kiedy to dyrektywa budynkowa w zakresie zakazu dotacji dla zakupu pieców gazowych nie będzie jeszcze obowiązywała, zainteresowanie zakupem pieców gazowych będzie jeszcze większe.