Jeżeli do wykonania prac przygotowawczych lub robót budowlanych, niezbędne jest wejście do sąsiedniego budynku, lokalu lub na teren sąsiedniej nieruchomości, inwestor jest obowiązany przed rozpoczęciem robót uzyskać zgodę właściciela sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu na wejście oraz uzgodnić z nim przewidywany sposób, zakres i terminy korzystania z tych obiektów, a także ewentualną rekompensatę z tego tytułu.
Prawo budowlane wskazuje sytuację, w której do wykonania przez inwestora określonych robót budowlanych może być niezbędne korzystanie z sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu i wprowadza instytucję pozwolenia wejścia na teren sąsiada. Korzystanie z cudzej nieruchomości jest dopuszczalne tylko w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia robót budowlanych i tylko wtedy, gdy ich wykonanie jest niemożliwe w inny sposób niż z sąsiedniej nieruchomości. Ponadto korzystanie z sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu wymaga zgody jego właściciela o określenie przewidywanego sposobu, z zakresu i terminu korzystania z tej nieruchomości. Uzgodnione warunki korzystania z sąsiedniej nieruchomości, mogą zawierać również rekompensatę finansową. Zgoda sąsiada jest wyrażona na zasadzie dobrowolności, co oznacza, ze inwestor jest obowiązany do prowadzenia negocjacji w celu jej uzyskania od właściciela sąsiedniej nieruchomości lub jej najemcy.
Udostępnienie nieruchomości
Udostępnienie cudzej nieruchomości inwestorowi do wykonywania robót budowlanych obejmuje prawo do:
- Przebywania na terenie tej nieruchomości – tylko w czasie wykonywania robót,
- Ustawienia potrzebnych do tego urządzeń,
- Wykonywania niezbędnych robót ziemnych.
Nie upoważnia to inwestora do zainstalowania lub wykonywania na cudzym gruncie jakichkolwiek elementów budowlanych, które mogłyby tam pozostać. Po zakończeniu prac inwestor powinien przywrócić stan poprzedni nieruchomości sąsiedniej oraz naprawić ewentualne szkody powstałe w wyniku korzystania z tejże nieruchomości, budynku lub lokalu – na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym.
Zobacz serwis: Spółdzielnia mieszkaniowa
Wejście na sąsiedni teren
W przypadku gdy inwestorowi nie uda się uzgodnić z sąsiadem warunków korzystania z jego nieruchomości podczas wykonywania prac, może on zwrócić się do właściwego organu administracji architektoniczno-budowlanej z wnioskiem o przymusowe zezwolenie na wejście na teren sąsiedniej nieruchomości. Musi jednak wykazać, że podjął próbę uzgodnienia tych warunków bezpośrednio z właścicielem sąsiedniej nieruchomości, ale nie udało mu się osiągnąć kompromisu. Właściwy organ, w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, rozstrzyga w drodze decyzji, o niezbędności wejścia do sąsiedniego budynku, lokalu lub na teren sąsiedniej nieruchomości. W przypadku uznania zasadności wniosku inwestora, właściwy organ określa jednocześnie granice niezbędnej potrzeby oraz warunki korzystania z sąsiedniego budynku, lokalu lub nieruchomości.
Zobacz serwis: Prawo budowlane
Zajęcie pasa drogowego
Możliwe jest również zajęcie pasa drogowego lub jego części na potrzeby budowy. Zajęcie pasa drogowego wymaga uzyskania zezwolenia zarządcy drogi w formie decyzji administracyjnej. Zgodnie z ustawą o drogach publicznych zarządcą drogi jest organ administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, do którego właściwości należą sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg. Za zajęcie pasa drogowego pobiera się opłatę, której wysokość określona jest w zezwoleniu. Zajmujący pas drogowy ma obowiązek zapewnić bezpieczne warunki ruchu i przywrócić pas do poprzedniego stanu użyteczności w określonym terminie. Za niedotrzymanie warunków określonych w zezwoleniu na zajęcie pasa drogowego lub za zajęcie go bez zezwolenia zarządca drogi wymierza, w drodze decyzji administracyjnej, karę w wysokości 10-krotności opłaty za jego zajęcie.