Pojęcie „prawo budowlane” jest najczęściej używane na określenie ogółu regulacji publicznoprawnych dotyczących przebiegu procesu inwestycyjno-budowlanego.
Zagadnienia związane z prawem budowlanym obejmują między innymi:
• regulacje cywilnoprawne dotyczące stosunków rzeczowych i zobowiązaniowych związanych z prawem do nieruchomości będącej przedmiotem działań inwestycyjnych oraz zleceniem wykonania robót budowlanych, jak również odpowiedzialności odszkodowawczej uczestników procesu inwestycyjno-budowlanego;
• regulacje administracyjnoprawne dotyczące działań organów administracji związanych z zagospodarowaniem nieruchomości i procesem budowlanym;
• przepisy regulujące jakość wyrobów budowlanych;
• regulacje dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy.
Najważniejszą regulacją dotyczącą tej dziedziny prawa jest ustawa Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 roku. Ustawa Prawo budowlane reguluje prawa i obowiązki uczestników procesu inwestycyjnego oraz osób wykonujących samodzielne funkcje techniczne w budownictwie. Wprowadza także system sankcji zabezpieczających wykonywanie norm materialnych uzupełnionych przez przepisy karne.
Zobacz: Jak zawiadamiać o robotach nie wymagających pozwolenia na budowę
Bezpieczeństwo i prawidłowy przebieg procesu budowlanego mają przede wszystkim zapewnić administracyjne zakazy i nakazy policyjne, które należą do kompetencji organów nadzoru budowlanego. Do czynności podejmowanych w tym zakresie przez organy nadzoru budowlanego można zaliczyć m.in. przeprowadzanie kontroli, prowadzenie postępowań wyjaśniających, nakładanie grzywien w drodze mandatu karnego.
Zapisy ustawy służą ochronie zarówno interesu publicznego jaki i interesu prywatnego inwestora oraz uzasadnionych interesów osób trzecich.
Najważniejsze inne ustawy i rozporządzenia związane z problematyką prawa budowlanego to:
• Ustawa o gospodarce nieruchomościami;
• Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym;
• Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie;
• Ustawa o własności lokali.
Istotne dla kwestii związanych z zagospodarowaniem nieruchomości i procesem budowlanym są także:
• Prawo wodne;
• Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami;
• Ustawa o drogach publicznych;
• Prawo ochrony środowiska;
• Ustawa o ochronie przyrody;
• Prawo geologiczne i górnicze.
Zobacz serwis: Dom i Prawo