Nadal można wykupić mieszkania za złotówkę

W listopadzie 2007 roku uzyskałam z mojej spółdzielni mieszkaniowej przekształcenie prawa lokatorskiego na prawo własnościowe. Z uwagi na brak unormowań dotyczących gruntu do chwili obecnej nie mogłam przekształcić prawa spółdzielczego w odrębną własność. Z informacji które przekazała mi Spółdzielnia wynika, że sprawa gruntu będzie uregulowana w ciągu dwóch miesięcy , lecz według spółdzielni do niczego mnie to nie upoważnia, gdyż żaden notariusz nie sporządzi aktu notarialnego a Sądy odmawiają wpisu do Księgi Wieczystej. Ponadto wszystkie akty zawarte w wyniku znowelizowanej ustawy o spółdzielczości tzw. wykup za 1 zł są z mocy prawa nie ważne jak również moja umowa o przekształceniu prawa na prawo własnościowe. Czy stanowisko spółdzielni jest prawidłowe, twierdzi że opiera się wyrok Trybunały Konstytucyjnego.

Nie

Stanowisko przedstawione przez Spółdzielnię mieszkaniową jest całkowicie błędne, a wręcz stoi w zupełnej sprzeczności z powoływanym przez nią orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego (sygn. akt P 16/08).

Trybunał, orzekł co prawda, iż przepisy znowelizowanej ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych (pozwalające na przekształcenie mieszkań spółdzielczych „za złotówkę) są niekonstytucyjne, ale:

1. Wprost w uzasadnieniu wyroku (który stanowi jego nieodłączną część i jest de facto obowiązującą wykładnią konstytucji i przepisów ustawy) stwierdził, iż w żadnym wypadku jego wolą nie jest podważenie skuteczności umów zawartych przed wydaniem wyroku. Stąd spółdzielnia NIE MA PRAWA twierdzić, iż przekształcenie mieszkań lokatorskich we własnościowe, czy w odrębną własność lokalu jest „nieważne”. Wszystkie umowy zawarte do czasu wejścia w życie orzeczenia muszą być honorowane i są bezwzględnie wiążące.
2. Wejście w życie orzeczenia Trybunały Konstytucyjnego zostało odroczone w czasie- do 30.12.2009r. Zgodnie z orzeczeniem Trybunału zakwestionowane przepisy pozostają do tego czasu w mocy. Oznacza to wprost, iż spółdzielnia do końca roku jest nadal zobowiązana do przekształcenia prawa spółdzielczego w odrębną własność (zakładając, że kwestie własności gruntu zostały uregulowane a spółdzielca nie zalega z żadnymi opłatami) za niewielką opłatą.
3. Co więcej, spółdzielcy przysługuje roszczenie o przekształcenie mieszkania i zawarcia z nim przez spółdzielnię umowy o ustanowienie odrębnej własności lokalu. Stąd nadal (do 30 grudnia) może wnieść pozew do sądu (wolny od wpisu sądowego) o wydanie tzw. zastępczego oświadczenia woli spółdzielnie w przedmiocie ww. umowy.
4. Nie jest prawdą, że sądy cywilne nie rozpoznają spraw, ani że sądy wieczysto księgowe nie uwzględniają wniosków o wpisanie odrębnej własności. Sądy są związane wyrokiem Trybunały, który w uzasadnieniu wprost wskazał na obowiązek dalszego stosowania zakwestionowanych przepisów- do czasu wejścia w życie orzeczenia lub zmiany ustawy przez ustawodawcę.

Spółdzielnie prawdopodobnie będą występować przeciwko Skarbowi Państwa o odszkodowania za straty wynikłe z błędnych przepisów- natomiast nie mają żadnych roszczeń w stosunku do byłych i obecnych spółdzielców.

Warto zauważyć, iż sytuacja różni się w zależności od spółdzielni mieszkaniowych. Część z nich wprost ogłasza, iż do czasu wejścia w życie orzeczenia nadal honorować będzie wnioski o ustanowienie odrębnej własności lokalu. Część jak widać w przedstawionym pytaniu stara się utrzymać dotychczasowy stan- narażając się na liczne procesy.