Powołanie do spadku
Powołanie do spadku wynika albo z ustawy, albo z testamentu. Podstawy dziedziczenia nie może stanowić żadna inna czynność prawna, np. nie można zawrzeć za życia umowy dziedziczenia. Pierwszeństwo ma powołanie z testamentu. Oznacza to, że spadek odziedziczy osoba, którą w ważnie sporządzonym testamencie wskazał spadkodawca. Dopiero w sytuacji, gdy nie ma możliwości powołania spadkobiercy na mocy testamentu, wejdzie w grę dziedziczenie ustawowe.
Dziedziczeniu podlegają głównie prawa i obowiązki mające charakter cywilnoprawny, ale również te, które wynikają ze stosunków publicznoprawnych.
Skład masy spadkowej
W spadku możemy dostać m.in.:
- prawo własności rzeczy ruchomych (np. samochód) i nieruchomych (np. mieszkanie) oraz udział we współwłasności tych rzeczy,
-użytkowanie wieczystej związaną z nim własność budynków i innych urządzeń wzniesionych na użytkowanym gruncie,
- zastaw i hipotekę (razem z wierzytelnością, którą zabezpieczają),
- spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu,
-posiadanie rzeczy ruchomych i nieruchomości
- prawa i obowiązki wynikające z treści papierów wartościowych (np. weksle, czeki),
- wkłady na rachunkach bankowych,
- przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki (np. prawo do nadpłaty, ale także obowiązek zapłaty zaległości podatkowej i odsetek).
Spadkodawca
Spadkodawcą jest osoba, z chwilą śmierci której następuje otwarcie spadku, tj. przejście jego praw i obowiązków majątkowych na spadkobierców. Chwila otwarcia spadku to moment śmierci spadkodawcy. Decyduje nie tylko o tym, kiedy spadkobierca nabywa spadek i czy go w ogóle nabędzie, ale także o samym składzie spadku.
Spadkodawca może rozporządzić swoim majątkiem na wypadek śmierci poprzez sporządzenie testamentu. Jeśli tego nie zrobi, następuje dziedziczenie ustawowe, tj. na podstawie przepisów prawa.
Spadkobierca
Spadkobiercą jest osoba, która z chwilą śmierci spadkodawcy, z mocy prawa, nabywa ogół jego praw i obowiązków majątkowych. Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Powołanie do spadku jest skuteczne tylko wtedy, gdy spadkobierca ma zdolność dziedziczenia, tzn. spełnia określone przez prawo wymagania. Spadkobiercą może być osobą fizyczną i osobą prawną (np.fundacja spółka z o.o. i akcyjna, ale już niespółka jawna i cywilna).