Wypowiedzenie umowy o pracę nie musi przekreślać naszej szansy na płynne spłacanie kredytu. Jednak pracownik zatrudniony na czas nieokreślony, najlepiej przez długi czas u tego samego pracodawcy, to dla banków jeden z najmilej widzianych kandydatów na kredytobiorcę. Wprawdzie umowa podpisana bezterminowo jeszcze nie gwarantuje, że status zawodowy klienta nie zmieni się przez cały okres spłaty kredytu, jednak daje dość duże prawdopodobieństwo, że będzie on nadal otrzymywał dochody przynajmniej na dotychczasowym poziomie. A właśnie z tych przyszłych dochodów będzie musiał spłacać kolejne raty kredytu.
Zobacz także: Jak uzyskać najlepszy kredyt hipoteczny?
W zaświadczeniu o zarobkach dostarczanym do banku znajduje się nie tylko informacja o nazwie pracodawcy, dacie nawiązania stosunku pracy i wysokości płacy, ale też odpowiedź na pytanie, czy dana osoba nie znajduje się w okresie wypowiedzenia. Jeżeli tak jest, to umowa z dotychczasowym pracodawcą gwarantuje mu najwyżej jeszcze trzy pensje, a w najlepszym przypadku – trzy pensje i odprawę. W równym stopniu niepokojąca będzie dla banku informacja o tym, że firma zatrudniająca potencjalnego kredytobiorcę znajduje się w likwidacji. To również sygnał, że już wkrótce przestanie on osiągać regularne dochody. Każda z tych informacji jest poważną przesłanką, by odmówić takiej osobie udzielenia kredytu. Nie oznacza to jednak, że osoba właśnie zwalniana z pracy jest całkowicie pozbawiona szans na kredyt.
Zobacz także: Średnie zarobki wystarczą na dwupokojowe mieszkanie w „Rodzinie na Swoim”
Idea Expert sprawdził, jak do tego zagadnienia podchodzą poszczególne banki. Nasza analiza nie ma na celu zachęcania osób, które obawiają się utraty pracy, do zaciągania kredytów. Są jednak sytuacje, w których likwidacja firmy jest tylko elementem restrukturyzacji grupy. Może się też zdarzyć, że etat jest tylko jednym ze źródeł utrzymania kredytobiorcy. W przypadku gdy ma on inne źródła dochodu, wykorzystanie etatu po prostu ułatwia przejście przez procedurę kredytową.
Zobacz także: Czy transakcje kartą zbliżeniową są bezpieczne?
Wpływy na konto
W niektórych sytuacjach osoba starająca się o kredyt w ogóle nie musi przynosić do banku zaświadczenia o zarobkach. Jest to możliwe, gdy pożycza niewielką kwotę z banku, do którego regularnie wpływa jej wynagrodzenie. Komisja Nadzoru Finansowego rekomenduje, by bank weryfikował dochody przyszłych kredytobiorców. Jasno też mówi, że oświadczenie klienta o osiąganych dochodach to zbyt mało. Z drugiej strony nie nakazuje bankom, by bezwzględnie domagały się zaświadczeń wystawianych przez zakład pracy. Wystarczającym potwierdzeniem, że klient otrzymuje regularne przychody, jest historia powtarzających się co miesiąc wpływów na konto. Są banki, które na tej podstawie wręcz same wyliczają klientowi dostępny limit kredytowy i umożliwiają jego uruchomienie w bardzo prosty sposób. Jeżeli klient zaakceptuje taką propozycję, bank pożyczy mu pieniądze nie weryfikując, czy umowa będąca podstawą wpływów na konto nie wygaśnie za miesiąc lub dwa.
Zobacz także: Kto może kupić dom za 800 tysięcy złotych?
Gdy jesteśmy w trakcie okresu wypowiedzenia
Dokument z adnotacją o okresie wypowiedzenia lub likwidacji zakładu powinien zamykać drogę do uzyskania kredytu. Jednak w szczególnych okolicznościach banki mogą odstąpić od tej zasady. Jest na to szansa, o ile przyszły kredytobiorca potrafi wykazać, że nawet po wygaśnięciu umowy z obecnym pracodawcą będzie otrzymywał dochody pozwalające na prawidłową obsługę kredytu. Tylko pod takim warunkiem będzie mógł pożyczyć pieniądze.
Zobacz także: Konto bankowe dla młodzieży – w którym banku?
Najprościej, gdy oprócz stałego miejsca pracy potencjalny kredytobiorca ma też inne dochody – oczywiście regularne i możliwe do udokumentowania. Mogą to być np. wpływy z powtarzalnych umów o dzieło czy z prowadzonej obok pracy na etacie działalności gospodarczej. Takie dochody mogą być trudniejsze do udokumentowania niż pochodzące z pracy etatowej; niezbędne może się okazać np. przedstawienie w banku rocznego zeznania podatkowego. To może wystarczyć do otrzymania pozytywnej decyzji kredytowej.
Osoba znajdująca się w okresie wypowiedzenia może już mieć podpisaną kolejną umowę o pracę, wchodzącą w życie po wygaśnięciu umowy z poprzednim pracodawcą. Taki dokument nie tylko zapewnia komfort psychiczny, ale jest też poważnym atutem w rozmowach z bankiem. Potwierdza bowiem fakt, że kredytobiorca nadal będzie otrzymywał dochody, tyle że z innego źródła.
Z punktu widzenia osoby ubiegającej się o kredyt nieźle wygląda też sytuacja, gdy rozwiązanie umowy o pracę wiąże się z przejściem pracownika na emeryturę. To oznacza, że dochody najprawdopodobniej się obniżą, jednak staną się nawet bardziej przewidywalne i stabilne niż w okresie zatrudnienia. Takiej osobie bank może pożyczyć pieniądze, jednak będzie to kwota dostosowana do przyszłego, a więc obniżonego poziomu dochodów.
Zobacz także: Problemy ze spłatą kredytu – jak je rozwiązać? Poradnik
Także osoba zatrudniona przez firmę znajdującą się w stanie likwidacji nie traci całkowicie szans na kredyty. Likwidacja może być ostatnim krokiem przed całkowitym zakończeniem działalności przez firmę, jednak może też wynikać z wewnętrznej reorganizacji przedsiębiorstwa i oznaczać tylko tyle, że po jej zakończeniu pracownik będzie nadal zatrudniony, tyle że już przez formalnie inny podmiot. Ciągłość zatrudnienia będzie więc faktycznie zachowana. Taki fakt trzeba oczywiście udokumentować. Konieczność przedstawienia niestandardowych dokumentów oznacza, że proces kredytowy może się wydłużyć. W równym stopniu dotyczy to osób pracujących w firmach postawionych w stan likwidacji, jak i znajdujących się w okresie wypowiedzenia.
Ważna jest regularność spłaty
Inna jest sytuacja osób, które zdążyły zaciągnąć kredyt zanim pracodawca wypowiedział im umowę o pracę. Ci kredytobiorcy powinni dołożyć wszelkich starań, by terminowo rozliczać się z bankiem. W przypadku drobnego kredytu (na przykład gotówkowego czy na karcie kredytowej) późniejsze zmiany w życiu zawodowym kredytobiorcy nie powinny mieć wpływu na relację z bankiem. Jeśli tylko klient będzie regularnie spłacał zadłużenie, bank raczej nie będzie się interesował jego sytuacją zawodową czy finansową.
Zobacz także: „Rodzina na Swoim” – kiedy można stracić dopłatę?
Bardziej skomplikowana jest sytuacja osób zaciągających kredyty hipoteczne. W umowach zwykle znajdują się zapisy zobowiązujące kredytobiorcę do informowania banku o każdej istotnej zmianie sytuacji majątkowej. Zwykle kredytobiorcy o nich nie pamiętają (albo nie chcą pamiętać) i z własnej inicjatywy nie udzielają bankom takich informacji. Zdarza się więc, że to instytucja finansowa sama zwróci się do kredytobiorcy o dostarczenie kolejnego zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach. Do tego czasu dobrze jest już znaleźć nowego pracodawcę. Jeśli wynagrodzenie w nowym miejscu pracy nie będzie niższe niż w poprzednim, nie wpłynie to w żaden sposób na relację z bankiem.
Piotr Ceregra, Idea Expert
Zobacz także: Niższa stawka WIBOR – wkrótce mniejsza rata kredytu