Budownictwo mieszkaniowe 2024 – rekomendacje deweloperów i pracodawców dla nowego rządu

• Priorytety mieszkaniowe na pierwsze 100 dni rządu. Rekomendacje Platformy Mieszkaniowo-Budowlanej 
• Co z tych postulatów chcą zrealizować politycy?

Priorytety mieszkaniowe na pierwsze 100 dni rządu. Rekomendacje Platformy Mieszkaniowo-Budowlanej 

Jak czytamy we wstępie tego raportu poprawa sytuacji na rynku mieszkaniowym to kompleksowe wyzwanie, które wymaga podjęcia wielopłaszczyznowych działań, zarówno na poziomie polityki krajowej, jak i lokalnej. Zdaniem autorów Raportu wśród najpilniejszych do podjęcia jest przedstawienie jasnej deklaracji w zakresie utrzymania dotychczasowego poziomu finansowania programu Bezpieczny Kredyt 2%. Niezbędne jest także określenie statusu finansowania SIMów (TBSów) ze wskazaniem wysokości finansowania co najmniej na 2024 rok. Trzecim kluczowym krokiem powinno być określenie stanowiska w sprawie zamrożonych gruntów mieszkaniowych należących do Spółek Skarbu Państwa.  W opinii Pracodawców RP i Polskiego Związku Firm Deweloperskich to działania i deklaracje potrzebne na „już”.

Główne rekomendacje wynikające z tego raportu są następujące:

1) opracowanie spójnej, długofalowej i kompleksowej strategii polityki mieszkaniowej. 

Zdaniem Autorów Raportu, polityka mieszkaniowa jest mapą drogową, która stabilizuje zarówno prywatny, jak i publiczny sektor mieszkaniowy. Powinna być więc opracowana we współpracy z wieloma środowiskami, aby cele wynikające ze strategii były zrozumiałe, oparte o bieżące realia i potrzeby i mogły być skuteczną odpowiedzią na rosnące problemy.

2) Odblokowanie gruntów, które czekają na zabudowę. 

W opinii Pracodawców RP i Polskiego Związku Firm Deweloperskich niezbędne jest wycofanie się z niekorzystnych zmian w tzw. specustawie mieszkaniowej (ustawie o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących), szczególnie w zakresie wskaźników parkingowych. Ich zdaniem konieczne jest też zachowanie spójności z wprowadzoną reformą planowania przestrzennego i wprowadzenie zasady, zgodnie z którą ze specustawy mieszkaniowej w danej gminie można korzystać do dnia wejścia w życie planu ogólnego, ale co najmniej do końca 2025 r.

3) Wprowadzenie ograniczeń w zakresie składania całkowicie nieuzasadnionych odwołań od pozwoleń na budowę i od innych istotnych decyzji budowlanych.

Jak wskazują Autorzy raportu obowiązujące aktualnie przepisy prawne nie nakładają na odwołujących się od decyzji żadnych konsekwencji ani odpowiedzialności za nieuzasadnione blokowanie inwestycji. W efekcie koszty – finansowe i niefinansowe ponosi przede wszystkim inwestor.

4) Podwyższona stawka amortyzacji.
W omawianym raporcie wskazano również konieczność usprawnienia promocji remontów istniejących budynków poprzez podwyższenie stawki amortyzacji (6–10%) oraz promowanie powstawania nowego zasobu na wynajem poprzez amortyzacje dla nowych lokali mieszkalnych na wynajem w wysokości 6%.

Co z tych postulatów chcą zrealizować politycy?

W debacie omawiającej ww. rekomendacje wzięli udział Hanna Gill–Piątek i Paweł Bliźniuk z Koalicji Obywatelskiej, Anna Maria Żukowska z Nowej Lewicy, Jacek Tomczak z Polskiego Stronnictwa Ludowego. Prawo i Sprawiedliwość reprezentował natomiast były już minister rozwoju i technologii Waldemar Buda.

Politycy z jeszcze aktualnej opozycji „anty-PiS”, którzy najprawdopodobniej jeszcze w tym roku wejdą w skład nowej koalicji rządowej nie byli jednak gotowi na przedstawienie jasnych deklaracji w zakresie programów prowadzących do obciążenia budżetu – bez wcześniejszej analizy budżetu państwa.

„W programie KO była mowa o kredycie na 0 proc., ale uczciwie mówię, że nie jest to element umowy koalicyjnej i będą na ten temat dyskusje na Radzie Ministrów” – mówił Paweł Bliźniuk z KO.

PSL wskazał, że Trzecia Droga szła do wyborów z programem kredyt na 1,5 proc.

Anna Maria Żukowska z Nowej Lewicy wskazała, że środki państwowe zdaniem jej ugrupowania powinny być wykorzystane na budowanie zasobu mieszkań na wynajem - z preferencyjnymi czynszami i bez możliwości dojścia do własności. 

Waldemar Buda, do niedawna minister rozwoju i technologii przekonywał o konieczności kontynowania programu Bezpieczny Kredyt. „Ten program nie wpłynął na wzrost cen nieruchomości, umożliwił natomiast zakup mieszkań wielu osobom. Program powinien być kontynuowany nie tylko w najbliższym czasie, ale przez lata” – akcentował Buda. 

Hanna Gill-Piątek z Koalicji Obywatelskiej zauważyła, że odblokowanie państwowych gruntów powinno odbywać się na zasadach podobnych do tych funkcjonujących w ramach programu „Lokal za grunt”, który zakłada, że w zamian za własność terenu inwestor przekazuje samorządowi część zbudowanych lokali. 

Ponadto Hanna Gill-Piątek i Paweł Bliźniuk z KO wraz z Jackiem Tomczakiem z PSL wyraźnie zapowiedzieli powrót do prac nad REIT-ami, czyli spółkami inwestującymi w nieruchomości i wypłacającymi regularnie zyski z najmu akcjonariuszom. 

Politycy deklarowali współpracę i wsłuchanie się w głosy przedsiębiorców z branży nieruchomości. 

„Te przepisy na tyle zwiększyły koszt inwestycji, że realizacja nowej zabudowy na terenach mogących ponownie być efektywnie wykorzystane traci uzasadnienie. To samorządy powinny decydować o normach parkingowych” – zauważył Paweł Bliźniuk, poseł Koalicji Obywatelskiej, komentując skutki tzw. specustawy mieszkaniowej.

Co do postulatu wprowadzenia ograniczeń w zakresie składania całkowicie nieuzasadnionych odwołań od pozwoleń na budowę i innych istotnych decyzji budowlanych, to zdaniem przedstawiciela PSL ma to głęboki sens. A w opinii Anny Marii Żukowskiej wprowadzenie stałej kwoty dla skarżących w wysokości 100 złotych mogłoby stanowić pewną blokadę dla osób niemających podstaw do składania odwołań. 

Oprac. Paweł Huczko na podstawie informacji z PAP, Pracodawców RP i Polskiego Związku Firm Deweloperskich