Wykreślenie hipoteki na podstawie prawomocnego wyroku Sądu
Zgodnie z art. 31 ust. 2 i art. 10 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, Sąd Wieczystoksięgowy jest zobowiązany do wykreślania hipoteki, ponieważ mamy w tym miejscu niezgodność wykazaną orzeczeniem sądu. Praktyka sądowa potwierdza niniejszą kwestię na przykładzie Uchwały Sądu Najwyższego z dnia 8 września 2021 roku, III CZP 28/21, zgodnie z którą, domniemanie zgodności wpisu z rzeczywistym stanem prawnym, w odniesieniu do wpisu hipoteki, może zostać wzruszone jako przesłanka rozstrzygnięcia w innej sprawie cywilnej, niż sprawa o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym.
W związku z tezą powyższej Uchwały, możliwe jest wykreślenie wpisu hipoteki na mocy wyroku ustalającego w swojej sentencji nieważność umowy kredytu frankowego, bez konieczności wszczynania dodatkowych postępowań sądowych i bez potrzeby zgody banku na taką czynność. Warte przytoczenia jest także Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 lipca 2006 roku, I CSK 151/2006, na podstawie którego Sąd ten przyjął, że orzeczeniem Sądu może być także wyrok ustalający nieważność umowy, na podstawie której w księdze wieczystej zostały ujawnione określone prawa. Sąd stwierdził, że do zbytniego formalizmu prowadziłoby wymaganie wszczęcia postępowania o uzgodnienie stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym.
Dobrym przykładem jest prawomocny wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie Wydział I Cywilny z dnia 10 marca 2021 roku, Sygn. Akt I ACa 427/20. Wyrok I instancji stwierdzający nieważność umowy waloryzowanej kursem CHF zapadł w dniu 20 lipca 2020 roku na drugiej rozprawie, natomiast wyrok prawomocny oddalający apelację banku został wydany zaledwie po 6 miesiącach od wniesienia przez bank apelacji. Pomimo dokonania rozliczenia, bank nie wydał kredytobiorcy tzw. listu mazalnego. Nie przeszkodziło to w szybkim wykreśleniu wpisu hipoteki na podstawie prawomocnego wyroku unieważniającego umowę kredytową. Sąd Rejonowy w Gliwicach VIII Wydział Ksiąg Wieczystych uznał, że wystarczający do dokonania takiej czynności jest prawomocny wyrok sądu ustalający nieważność umowy kredytowej. Niniejsze okoliczności potwierdzają, jak w praktyce odbywa się wykreślanie hipoteki przez Sądy po wydaniu wyroku.
Podsumowując, przepisy powszechnie obowiązującego prawa, przytoczona Uchwała i Postanowienie Sądu Najwyższego oraz wyroki Sądów Okręgowych i Apelacyjnych, a także praktyka stosowana obecnie w Sądach w Wydziałach Ksiąg Wieczystych, świadczy o możliwości wykreślenia hipoteki na podstawie prawomocnego wyroku Sądu.
Frankowicze nie muszą zatem obawiać się, że bank nie wyda zgody na zwolnienie hipoteki.
Kamila Grabalska, Aplikant radcowski z Kancelarii Rachelski i Wspólnicy