Jakie prawa ma działkowiec w związku z użytkowaniem działki
Na rzecz członka PZD może zostać ustanowione prawo wyłącznego, bezpłatnego i bezterminowego używania działki w rodzinnym ogrodzie działkowym, a także pobierania pożytków z działki (np. zbioru owoców).
Przy czym, analizując zapis ustawowy, a następnie porównując go z regulaminem PZD oraz ze statutem można dojść do wniosku, iż prawa działkowca nie są wcale tak szerokie, a użytkowanie działki nie jest bezpłatne.
Jeśli chodzi o odpłatności – w przypadku rodzinnych ogródków działkowych działkowiec może spodziewać konieczności uiszczenia:
– wpisowego
– składki członkowskiej
– opłaty na rzecz ogrodu
– ekwiwalentu za nieprzepracowane godziny pracy na rzecz ogrodu,
– opłaty na prowadzoną w ogrodzie inwestycję lub remont,
– ekwiwalentu za nieprzepracowane godziny przy prowadzonej w ogrodzie inwestycji,
– opłaty energetycznej,
– opłaty wodnej.
Zobacz także: Czy można kupić ogródek działkowy?
Odnośnie swobody w korzystaniu z działki i możliwych działań oraz inwestycji – istnieją liczne ograniczenia, które zostaną przybliżone w dalszej części artykułu.
Działkowiec jako członek PZD (nie można być użytkownikiem działki nie posiadając statusu członka) – dysponuje szeregiem uprawnień związkowych tj. ma prawo:
1. brać udział w walnym zebraniu Rodzinnego Ogrodu Działkowego (ROD),
2. wybierać i być wybieranym do organów PZD,
3. uzyskiwać informacje o działalności PZD,
Zobacz także: Jak prawidłowo sporządzić wniosek o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości
4. zwracać się do organów PZD o ochronę swoich praw i interesów w zakresie członkostwa w PZD i użytkowania działki w ROD,
6. występować z wnioskami i z postulatami do organów PZD,
7. składać odwołania od uchwał i orzeczeń organów PZD bezpośrednio dotyczących jego osoby,
8. brać udział w posiedzeniu organu PZD, na którym podejmowana jest uchwała dotycząca jego osoby w pierwszej instancji, zabierać głos i składać wyjaśnienia na takim posiedzeniu,
9. pierwszeństwa w uzyskaniu prawa do działki w odtwarzanym lub istniejącym ROD w przypadku likwidacji ROD, w którym dotychczas użytkował działkę,
10. pierwszeństwa przy zamianie działki w tym samym lub w innym ROD,
11. korzystać z urządzeń i z obiektów ROD,
12. wskazania osoby bliskiej wspólnie użytkującej z nim działkę jako swojego następcę na wypadek śmierci, po której należy przydzielić użytkowaną przez niego działkę,
13. skutecznego zrzeczenia się prawa do działki na rzecz osoby bliskiej,
14. do odszkodowania za mienie na działce stanowiące jego własność w przypadku likwidacji ROD lub jego części, na której użytkował działkę,
15. korzystać z poradnictwa związkowego w zakresie zagospodarowania działki i upraw ogrodniczych,
16. wglądu w dokumentację dotyczącą jego członkostwa i prawa użytkowania działki,
17. ustanawiania opiekuna na czas określony regulaminem ROD,
18. do niezakłóconego korzystania z działki.
Jakie ograniczenia dotyczą działkowca
Przepisy rangi ustawowej, a przede wszystkim akty wewnętrzne PZD (statut, regulaminy) ograniczają w sposób istotny swobodę działkowców – zarówno w zakresie czynności, jakie mogą podejmować na działce, jak i tego, jak mogą ją zabudować i co na niej sadzić.
Zobacz także: Jak sporządzić wniosek o pozwolenie na użytkowanie?
Spośród najistotniejszych ograniczeń można wyróżnić:
– prawo do posiadania jednej działki w ROD
– prawo do jednoosobowego użytkowania (łącznie działkowcami mogą być wyłącznie małżonkowie –członkowie PZD)
– ograniczenie wielkości działki (od 300 m2 do 500 m2)
– zakaz zamieszkiwania na działce (działka ma pełnić wyłącznie cele rekreacyjne)
– niedopuszczalność zbycia użytkowania działki ani wynajęcia (stałego) działki
– ograniczenie wielkości domku (altanki) do 25 m2 w granicach miasta i 35 m2 poza terenem miasta (nie licząc tarasu do 12 m2), przy czym altanka powinna być jednopiętrowa.
Każdy działkowiec jest obowiązany do wykonania prac w określonym wymiarze na rzecz ogółu Rodzinnego Ogrodu Działkowego. Jeśli nie będzie mógł wykonać prac będzie musiał wnieść opłatę.
Zobacz także: Problemy z działką? Czy możemy liczyć na odszkodowanie?
Poza wskazanymi powyżej ograniczeniami natury ogólnej – regulamin nakłada liczne ograniczenia i nakazy w zakresie korzystania z działki – ingerując w drobne sprawy m.in.:
– nakaz kompostowania odpadków
– ograniczenie w zakresie sadzonych drzew i krzewów ozdobnych i owocowych (dopuszczalne są słabo rosnące, karłowate)
– ograniczenia w zakresie instalacji pomocniczych (wielkość szklarni, tuneli foliowych, powierzchnia oczek wodnych itp.)
– wysokość żywopłotów
– dopuszczalna wysokość ogrodzeń (max. 1m)
– ograniczenia w zakresie hodowli zwierząt (ilościowe i gatunkowe) i inne
Biorąc pod uwagę ilość szczegółowych regulacji – ich przedstawienie na łamach niniejszego artykułu byłoby utrudnione. Wszystkie informacje dotyczące korzystania z działki w Rodzinnym Ogrodzie Działkowym można znaleźć w regulaminie uchwalonym przez Krajową Radę Polskiego Związku Działkowców, dostępny jest on stronie internetowej PZD (Regulamin w formacie doc).
Zobacz także: Czy budowa grilla stacjonarnego wymaga pozwolenia?