Warsaw Crane Survey to analizą zasobów biurowych stolicy Polski - autorzy badania przyjrzeli się zasobom biurowym w poszczególnych dzielnicach, co pozwoliło na analizę zmian na głębokim poziomie szczegółowości. Eksperci Deloitte przeanalizowali również pozwolenia na budowę wydane w ciągu ostatnich 10 lat, kreśląc tym samym kompletny obraz trendów wpływających na działalność deweloperską. Z badania wynika, że najwięcej powierzchni biurowej znajduje się obecnie na Mokotowie – ponad 1,5 mln m kw. Jednak ze względu na liczbę i powierzchnię inwestycji z uzyskanym pozwoleniem na budowę projektów biurowych, to Wola stanie się w najbliższych latach wiodącą lokalizacją biurową.
Polecamy: Nowe technologie w pracy księgowych
Koronawirus omija biurowce w stolicy
Jak zauważają eksperci Deloitte, po trzech dekadach spektakularnego rozwoju, warszawski rynek biurowy osiągnął dojrzałość, nie tracąc przy tym jednak nic ze swojej witalności. Zasoby biurowe Warszawy osiągnęły w tym czasie poziom 5,5 mln mkw. powierzchni najmu. Tylko w ubiegłym roku oddano do użytku 175 tys. mkw. nowej powierzchni biurowej. W tym roku planowane jest oddanie ponad dwa razy więcej – ok. 400 tys. mkw powierzchni. Tym samym rok 2020 będzie pod tym względem rekordowy.
Co istotne pandemia COVID-19 nie wpłynęła znacząco na prace przy realizacji projektów biurowych w Warszawie, a nasze badania nie wykazały żadnych inwestycji, które zostały zawieszone z tego powodu. Jedynie w pierwszych tygodniach lockdownu miało miejsce krótkie zablokowanie procedur administracyjnych związanych z planowaniem oraz procesem budowlanym, co spowolniło nieco dynamikę branży, natomiast jej nie wyhamowało. Realne konsekwencje pandemii dla tego sektora będziemy mogli ocenić za około 2-3 lata – mówi Maciej Krasoń, Partner w Dziale Audit & Assurance, Lider sektora nieruchomości i budownictwa w Europie Środkowej, Deloitte.
Mniej biurowców, ale za to wyższe
Ostatnia dekada to wydane pozwolenia na budowę dla 2,3 mln mkw nowej powierzchni biurowej. Najwięcej pozwoleń zdobył w tym czasie deweloper Ghelamco, odpowiedzialny również za realizację największej powierzchni najmu – ponad 400 tys. mkw. Najwyższym budynkiem w budowie jest powstający w sąsiedztwie Dworca Centralnego Varso Tower, o wysokości 310 m. Biurowiec realizowany przez HB Reavis przekroczył już 220 metrów i w najbliższych tygodniach wyprzedzi najwyższy dotąd budynek w Polsce – Pałac Kultury i Nauki.
Z naszej analizy wynika, że bieżący wolumen inwestycji (na etapie budowy i tych planowanych z już uzyskanymi pozwoleniami na budowę) jest w Warszawie stabilny i wynosi około 1 mln mkw. Na koniec ubiegłego roku była to wartość ponad 930 tys. mkw. Chociaż planowana powierzchnia pozostawała na podobnym poziomie przez ostatnią dekadę, to liczba inwestycji od kilku lat zdecydowanie spada. Oznacza to, że budujemy mniej biurowców, ale za to o większej powierzchni najmu, a więc często wyższych – mówi Dominik Stojek, Partner Associate, zespół doradztwa nieruchomościowego, Deloitte.
Wola wyprzedza inne dzielnice
Kolejnymi dzielnicami z najwyższą podażą powierzchni biurowej są Śródmieście i Wola. Do głównych dzielnic biurowych czyli ofertujących ponad 0,5 mln mkw. powierzchni biurowej zaliczyć można też Ochotę i Włochy. Pozostałe dzielnice nie oferują obecnie więcej niż 200 tys. mkw.: nowoczesna powierzchnia biurowa Ursynowa wynosi 180 tys. mkw., zaś zasoby kolejnej Pragi Południe – oferującej największy zasób nowoczesnej powierzchni biurowej na prawym brzegu Wisły - wynoszą ponad 120 tys. mkw.
Śródmieście było pierwszą historyczną lokalizacją biur w Warszawie. Mieści się tu ok. 1,25 mln mkw. powierzchni biurowej, w budowie jest kolejne 113 tys. mkw., a w planach 41 tys. mkw. Większość obecnie powstających zasobów znajduje się w północnej i zachodniej części dzielnicy, w tym w projektach Skysawa, Widok Towers i Central Point. W 2019 roku nie wydano jednak żadnego nowego pozwolenia na budowę dla projektu biurowego w Śródmieściu.
Ze względu na dużą liczbę zabytkowych budynków, w Śródmieściu jest realizowanych najwięcej projektów rewitalizacyjnych, wprowadzających funkcję biurową w historyczną tkankę miejską. Przykładami są budynki na Placu Małachowskiego, CEDET czy wielofunkcyjny projekt na terenach dawnej elektrowni Powiśle.
W tej chwili Wola znacznie prześciga pozostałe dzielnice pod względem liczby oraz powierzchni projektów, które są w budowie. Na koniec 2019 roku było to 544 tys. mkw powierzchni biurowej., czyli blisko połowa dotychczasowego zasobu dzielnicy. Na koniec 2019 roku w budowie były wieżowce Warsaw Unit, kompleks Generation Park, The Warsaw Hub (uzyskał pozwolenie na użytkowanie w sierpniu 2020) oraz Skyliner. Ponadto w północnej części dzielnicy powstaje projekt Forest, a we wschodniej, tuż obok Dworca Centralnego, kompleks Varso, który będzie oferował ponad 120 tys. mkw. Inwestorzy uzyskali już pozwolenia na budowę na kolejne blisko 150 tys. mkw.
Autorzy raportu zauważają, że w dzielnicy zauważalnie rośnie rola zasobów biurowych powstałych w wyniku realizacji projektów rewitalizacyjnych. Dwa największe miejskie projekty rewitalizacyjne w Warszawie, czyli Browary Warszawskie i Fabryka Norblina, są zlokalizowane właśnie na Woli.
Więcej informacji znajdziesz w serwisie MOJA FIRMA