Ustawa likwidująca użytkowanie wieczyste została podpisana przez prezydenta Andrzeja Dudę. Dotychczasowi użytkownicy wieczyści będą mogli wykupić grunty na własność. Ustawa zwalnia także nabycie pierwszego mieszkania z podatku od czynności cywilnoprawnych.
Użytkowanie wieczyste ma być zlikwidowane na podstawie przepisów nowelizacji ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw. Ma ona umożliwić firmom, osobom fizycznym i spółdzielniom mieszkaniowym nabycie na własność gruntów, które mają w użytkowaniu wieczystym. Regulacja zawiera też rozwiązania, które mają przyspieszyć rozwój społecznych agencji najmu (SAN), a także zmiany w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC).
Użytkownicy wieczyści mogą kupić grunt na własność
Podstawowym celem ustawy – jak przekazała Kancelaria Prezydenta – jest umożliwienie nabycia prawa własności użytkownikom wieczystym gruntów, które nie uległy dotąd uwłaszczeniu z mocy prawa lub na podstawie decyzji administracyjnej.
Cena nieruchomości nabywanej przez użytkownika wieczystego będzie ustalana:
- jako co najmniej 20-krotność dotychczasowej opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste – jeśli nabywca jest przedsiębiorcą,
- na poziomie 20-krotności dotychczasowej opłaty rocznej – jeśli nieruchomość nie będzie wykorzystywana na działalność gospodarczą.
Ponadto w ciągu roku od wejścia w życie ustawy użytkownik wieczysty nieruchomości gruntowej będzie mógł wystąpić z żądaniem sprzedaży tej nieruchomości na jego rzecz. Spod roszczenia wyłączono m.in. grunty, w stosunku do których użytkowanie wieczyste zostało ustanowione po 31 grudnia 1997 r., a także grunty Skarbu Państwa powierzone Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa, Agencji Mienia Wojskowego, Lasom Państwowym czy parkom narodowym.
Przy roszczeniu cena gruntu stanowiącego własność Skarbu Państwa wyniesie, w przypadku płatności jednorazowej, 20-krotność dotychczasowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego. W przypadku płatności ratalnej cena wyniesie równowartość 25 opłat rocznych. Samorządy będą mogły przyjąć tę samą zasadę lub negocjować cenę z nabywcą, przy czym cena nie będzie mogła przekroczyć rynkowej wartości gruntu.
Co się zmieni w PCC
Nowelizacja zawiera także zmiany w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z nimi PCC w wysokości 6 proc. ma objąć zakup co najmniej sześciu mieszkań w jednej inwestycji – w jednym budynku lub kilku budynkach tworzonych na jednej nieruchomości gruntowej. Nabycie pierwszego mieszkania będzie zwolnione z PCC.
Społeczne agencje najmu pomogą w wynajęciu mieszkania
Regulacja zawiera też rozwiązania, które mają przyspieszyć rozwój społecznych agencji najmu (SAN). Są to podmioty współpracujące z gminą, które pośredniczą między właścicielami mieszkań na wynajem i osobami niemogącymi sobie pozwolić na wynajęcie mieszkania na warunkach rynkowych. Rozszerzono katalog podmiotów, które mogą prowadzić SAN-y, o wszystkie podmioty wymienione w ustawie o pożytku publicznym. Umożliwiono SAN-om dzierżawę budynków niemieszkalnych w celu przekształcania ich na lokale mieszkalne lub budynki mieszkalne jednorodzinne. Ponadto takie podmioty będą mogły ubiegać się o finansowe wsparcie w ramach Funduszu Dopłat w BGK.
Większość zapisów ustawy wejdzie w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia. Przepisy dotyczące wyższego PCC przy zakupie co najmniej sześciu mieszkań w jednej inwestycji mają wejść w życie 1 stycznia 2024 r.(PAP)