W dniu 7 marca 2023 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, który ma na celu uproszczenie, przyspieszenie i ujednolicenie procedur dotyczących planowania przestrzennego w gminach. Wprowadzone zostanie nowe narzędzie planistyczne – plan ogólny gminy. Funkcjonować będzie także nieodpłatny i dostępny dla wszystkich zainteresowanych Rejestr Urbanistyczny, który prowadzony będzie w systemie teleinformatycznym.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw - najważniejsze zmiany
Plan ogólny
Wprowadzone zostanie nowe narzędzie planistyczne dla całej gminy – plan ogólny, który zastąpi studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Będzie to akt prawa miejscowego, z którym zgodność będą musiały zachować plany miejscowe i decyzje o warunkach zabudowy. Plan ogólny pozwoli określić m. in:
- strukturę funkcjonalno-przestrzenną gminy, przez wydzielenie stref planistycznych;
- granice obszaru, na którym możliwe będzie uzupełnianie zabudowy w oparciu o decyzję o warunkach zabudowy;
- zasady lokalizacji nowej zabudowy mieszkaniowej w relacji do obsługujących je obiektów, które realizują usługi publiczne – dotyczy to np. szkoły podstawowej czy obszaru zieleni publicznej.
Strategia rozwoju gminy
Od 2026 r., każda gmina będzie musiała posiadać strategię rozwoju gminy, która zawierać będzie kierunki polityki lokalnej, w tym przestrzennej. Wytyczne zawarte w strategii będą przekładane i doprecyzowane na konkretne uregulowania w planie ogólnym. Ustalenia planu ogólnego będą natomiast podstawą do uchwalania planów miejscowych oraz wydawania decyzji o warunkach zabudowy.
Zmiany w procedurze planistycznej
Wprowadzone zostaną zmiany dotyczące procedury planistycznej, polegające m.in. na ujednoliceniu przepisów dla różnych aktów planistycznych czy wprowadzeniu trybu uproszczonej procedury planistycznej w konkretnych przypadkach. Dodatkowo, aby wzmocnić głos społeczeństwa w procedurach planistycznych, wprowadzona zostanie m.in. możliwość stosowania różnorodnych form konsultacji.
Zintegrowany plan inwestycyjny
System planowania przestrzennego zostanie uzupełniony o nowy rodzaj miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego – zintegrowany plan inwestycyjny, uchwalany na wniosek inwestora. W ten sposób możliwe będzie uchwalenie planu miejscowego oraz realizacja inwestycji przy współudziale inwestora.
- Uchwalenie takiego planu będzie możliwe po podpisaniu umowy pomiędzy gminą a inwestorem, określającej wzajemne prawa i obowiązki stron, w tym zobowiązania inwestora do realizacji inwestycji celu publicznego, towarzyszących inwestycji głównej.
Rejestr Urbanistyczny
W 2026 r. uruchomiony zostanie nieodpłatny i dostępny dla wszystkich zainteresowanych Rejestr Urbanistyczny, który będzie prowadzony w systemie teleinformatycznym. Znajdą się w nim m.in.:
- raporty z konsultacji społecznych,
- decyzje administracyjne związane z planowaniem przestrzennym,
- rozstrzygnięcia organów nadzoru.
Kiedy wejdą w życie nowe przepisy?
Nowe przepisy zaczną obowiązywać zasadniczo po 30 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Opracowanie strategii rozwoju gminy będzie fakultatywne do 1 stycznia 2026 r. Po tym terminie będzie ono obowiązkowe.