Minęły już 2 miesiące od głośnego wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Przypomnijmy, że rozwiązał on m.in. kwestię zabezpieczenia roszczeń dot. kredytu frankowego (sprawa C-287/22). TSUE orzekł, że krajowy sąd powinien zastosować tego rodzaju zabezpieczenie w przypadku sporu sądowego odnoszącego się do nieważności umowy kredytu frankowego. Takie tymczasowe działanie powinno przysługiwać nawet kredytobiorcy, który nie uregulował jeszcze zobowiązań kapitałowych względem banku. Czy powyższa decyzja wpłynęła widocznie na sytuację frankowiczów?
Na podstawie naszych doświadczeń i ciągłej obserwacji rynku widzimy, że stanowisko Trybunału wywarło duży wpływ na obecną sytuację frankowiczów w polskich sądach. Niegdyś odnosiły się one z dużą ostrożnością do wniosków o zabezpieczenie roszczenia, jednak po 15 czerwca 2023 r. (po wyroku TSUE) ich stanowisko jest zdecydowanie bardziej przychylne.
Czym jest zabezpieczenie roszczenia i jak je złożyć?
Zabezpieczenie roszczenia w kontekście kredytu frankowego polega na tymczasowym wstrzymaniu płatności rat kredytowych do czasu ogłoszenia prawomocnego wyroku sądu. Chroni ono prawa konsumentów. Dzięki temu nie muszą oni płacić rat w trakcie trwania procesu, a bank nie ma prawa naliczać odsetek za opóźnienia w spłacie. Już sama ta decyzja sądu przynosi dużą ulgę frankowiczom obciążonym wieloletnim spłacaniem wysokich zobowiązań.
Należy pamiętać, że zabezpieczenie roszczenia nie następuje automatycznie w trakcie trwania postępowania, ale jedynie na złożony wniosek. Można go złożyć razem z pozwem, a także w tracie trwania sprawy. Obecnie najczęstszą praktyką jest składanie pozwów w sprawach frankowych od razu wraz z wnioskiem. Nie wydłuża to znacznie postępowania, gdyż jego rozpatrzenie zajmuje ok. 1 tydzień.
O zabezpieczenie roszczeń może ubiegać się każda osoba uczestnicząca w postępowaniu. We wniosku powinna przedstawić dowody na swoje roszczenie oraz na konieczność takiego zabezpieczenia. Zdaniem TSUE powinno ono przysługiwać nawet wobec tych konsumentów, którzy jeszcze nie spłacili nominalnej kwoty kredytu.
Zabezpieczenie roszczeń a konsekwencje ze strony banków
Jeśli kredytobiorca zdecyduje się wejść na drogę sądową i skorzystać z zabezpieczenia roszczeń, bank nie może wywierać na nim presji, np. wypowiadając jego umowę lub zgłaszając zaległości do BIK. Takie działania byłyby niezgodne z prawem.
Należy jasno podkreślić, że skorzystanie z zawieszenia spłaty zobowiązań kredytowych na czas postępowania nie niesie ze sobą ryzyka windykacji należności. Frankowicze mogą przez ten czas legalnie zaprzestać spłaty swoich rat kapitałowo-odsetkowych.
Czy można złożyć wniosek ponownie?
Frankowicze, którzy rozpoczęli swoje procesy przed czerwcem 2023 roku, mogli się spotkać z dużą ostrożnością sądu i odmową udzielenia zabezpieczenia roszczeń. W obecnej sytuacji warto jednak złożyć wniosek ponownie. W świetle nowych okoliczności istnieje duże prawdopodobieństwo, że tym razem sąd rozpatrzy wniosek przychylnie.