W jakim terminie rozpoczyna się zima? Czym różnią się astronomiczne pory roku od kalendarzowych? Który dzień w roku jest najkrótszy? Odpowiadamy.
- Zima astronomiczna, kalendarzowa, przesilenie zimowe
- Zima termiczna, metrologiczna, fenologiczna
- Zimowe przysłowia
Zima astronomiczna, kalendarzowa, przesilenie zimowe
W kontekście pór roku najczęściej posługujemy się pojęciami zimy astronomicznej i kalendarzowej. Pory roku kalendarzowe co roku zaczynają się w tych samych terminach. Początek zimy kalendarzowej przypada na dzień 22 grudnia. Tak jest i w tym roku.
Inaczej jest zaś z porami astronomicznymi. Są one wyznaczane przez moment górowania Słońca nad równikiem albo zwrotnikami. Na półkuli północnej w momencie, w którym Słońce góruje nad zwrotnikiem Koziorożca ma miejsce przesilenie zimowe. Dzień przesilenia zimowego jest jednocześnie najkrótszym dniem w roku. Może to mieć miejsce 21 lub 22 grudnia. W tym roku jest to dzień 22 grudnia. Najkrótszy dzień w roku potrwa około 7 godzin i 40 minut, co oznacza, że będzie krótszy od najdłuższego o nieco ponad 9 godzin.
Zima termiczna, metrologiczna, fenologiczna
Warto pamiętać, iż pory roku możemy określać również według innych kryteriów. Przykładowo, termiczne pory roku są rozróżniane ze względu na średnie dobowe temperatury powietrza. Termiczna zima występuje wtedy, gdy średnia dobowa temperatura powietrza spada poniżej 0°C. Termiczne przedwiośnie i przedzimie mamy wówczas, gdy średnia dobowa temperatura powietrza wynosi od 0 do 5°C.
Meteorolodzy i klimatolodzy rozróżniają też metrologiczne pory roku. Są one wyznaczane do porównywania okresów o takiej samej długości i obliczeń statystycznych. Metrologiczna zima zaczyna się 1 grudnia i trwa do 28 lutego.
Z kolei podziału na fenologiczne pory roku dokonuje się w oparciu o fazy rozwojowe roślin, a także zachowania zwierząt. Fenologiczna zima jest okresem spoczynku roślin, oznacza przerwę w wegetacji.
Zimowe przysłowia
A oto kilka przykładowych przysłów o zimie:
- Zima bez śniegu – lato bez chleba
- Co zima przychłodzi, lato wynagrodzi
- Gdy mróz w lutym ostro trzyma, tedy już niedługa zima
- Późna zima długo trzyma
- Gdy w styczniu deszcz leje, złe robi nadzieje
- Dłużej świat zima ziębi niż lato zagrzewa
- Jak się grudzień zaczyna, taka będzie cała zima