Zaproponowane przez Ministerstwo Finansów zmiany w przepisach dotyczących Funduszu Wsparcia Kredytobiorców ograniczają zdolność kredytową – powiedziała 25 stycznia 2024 r. wiceprezes ZBP Agnieszka Wachnicka. W przypadku rodziny 5-osobowej zdolność kredytowa może obniżyć się nawet o 30 proc.
- Pomoc dla kredytobiorców - będzie przedłużenie wakacji kredytowych i zmiany w Funduszu Wsparcia Kredytobiorców
- ZBP: zmiany w przepisach dotyczących Funduszu Wsparcia Kredytobiorców ograniczają zdolność kredytową
- ZBP: nie należy przedłużać wakacji kredytowych
- Co to jest Fundusz Wsparcia Kredytobiorców?
Pomoc dla kredytobiorców - będzie przedłużenie wakacji kredytowych i zmiany w Funduszu Wsparcia Kredytobiorców
Rząd kończy prace legislacyjne dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy o wsparciu kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej oraz ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom.
Projekt ten zakłada przedłużenie obowiązywania mechanizmu wakacji kredytowych (czyli zawieszenia spłat rat kredytowych) na rok 2024. Zawieszenie ma przysługiwać w marcu 2024 r. oraz w wymiarze miesiąca w każdym kwartale. Zawieszenie spłaty kredytu ma przysługiwać konsumentowi, jeżeli stosunek raty do dochodu kredytobiorcy za okres ostatnich trzech miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku będzie przekraczać 35 proc.
Ta nowelizacja ma również zmienić przepisy dot. zasad działania Funduszu Wsparcia Kredytobiorców (FWK). O pomoc z FWK według projektu ustawy będą mogli ubiegać się ci kredytobiorcy w trudnej sytuacji finansowej, w przypadku których rata stanowi 40 proc. dochodu jego gospodarstwa domowego (obecnie ten wskaźnik wynosi 50 proc.).
Dodatkowo nowelizacja ta zakłada zwiększenie kwoty dochodu uprawniającej do uzyskania wsparcia lub pożyczki na spłatę zadłużenia. Będzie można skorzystać ze wsparcia FWK, jeżeli miesięczny dochód gospodarstwa domowego pomniejszony o miesięczne koszty obsługi kredytu mieszkaniowego nie będzie przekraczał dwuipółkrotności kryteriów określonych w ustawie o pomocy społecznej (w obecnych przepisach jest mowa o dwukrotności tej kwoty).
Wydłużony ma też być maksymalny okres udzielania wsparcia z FWK - z 36 na 40 miesięcy. Omawiana nowelizacja przewiduje też zwiększenie wartości maksymalnego wsparcia z dotychczasowego poziomu 2 tys. zł do poziomu 3 tys. zł. W efekcie maksymalna wartości pożyczki na spłatę zadłużenia będzie wynosić 120 tys. zł. Poza tym proponuje się wydłużenie okresu spłat wsparcia lub pożyczki z obecnych 144 rat do 200 rat.
Umorzenie pozostałej części rat zwrotu wsparcia lub pożyczki na spłatę zadłużenia będzie następowało po dokonaniu, bez opóźnienia, spłaty 134 rat. Obecne przepisy pozwalają na umorzenie 44 rat, po dokonaniu spłaty 100 rat. Projektowane rozwiązanie zapewni możliwość umorzenia 66 rat i tym samym pozostałej do zwrotu kwoty wsparcia w wysokości do 39,6 tys. zł.
ZBP: zmiany w przepisach dotyczących Funduszu Wsparcia Kredytobiorców ograniczają zdolność kredytową
Podczas konferencji prasowej Związku Banków Polskich w dniu 25 stycznia 2024 r. wiceprezes ZBP Agnieszka Wachnicka mówiła o proponowanych przez Ministerstwo Finansów zmianach m.in. w przepisach dotyczących Funduszu Wsparcia Kredytobiorców. Wśród propozycji MF są zmiany limitów, które uprawniają do skorzystania z pomocy funduszu, w tym podniesienie limitu dochodu rozporządzalnego kredytobiorców z obecnej 2-krotności do 2,5-krotności minimum socjalnego. To rozwiązanie ma zwiększyć grono osób, które mogłyby skorzystać ze wsparcia FWK.
„Jest to rozwiązanie korzystniejsze dla osób, które zaciągnęły kredyty i mogą potrzebować pomocy z Funduszu, ale jest mniej korzystne dla przyszłych kredytobiorców, bo ogranicza zdolność kredytową” – powiedziała Wachnicka.
Zaprezentowała przykłady, z których wynika, że trzyosobowe gospodarstwo domowe z dochodem ok. 14,4 tys. brutto (ok. 10 tys. netto), które dodatkowo pobiera świadczenie 800+, przed zmianami mogłoby liczyć na kredyt w kwocie 780 tys. zł, zaś po zmianach otrzyma kredyt w wysokości ok. 646 tys. zł. To oznacza spadek o ponad 17 proc.
W innym przykładzie rodzina pięcioosobowa, a więc z trójką dzieci, mająca do dyspozycji podobną kwotę – 14,4 tys. brutto, 10 tys. netto – może liczyć na kredyt w wysokości ok. 755 tys. zł, zaś po zmianach – będzie to 527 tys. zł, a więc zdolność kredytowa spadnie o ponad 30 proc.
„W Warszawie taka rodzina będzie w stanie kupić jedynie 43,5-metrowe mieszkanie, a w jednym z mniejszych miast wojewódzkich będzie mogła kupić lokal o powierzchni ok. 65 metrów kwadratowych, co jest w obu przypadkach zbyt małym metrażem dla 5-osobowej rodziny” – powiedziała wiceprezes ZBP.„Powodem spadku zdolności kredytowej jest fakt, że takie osoby już w momencie udzielania kredytu będą spełniały kryteria skorzystania z FWK. Potencjalnie tacy klienci jednego dnia mogliby zaciągnąć kredyt a następnego złożyć wniosek o wsparcie z Funduszu. Temu ryzyku banki będą musiały przeciwdziałać poprzez zaostrzenie kryteriów udzielania kredytu” – wyjaśniła.
Przedstawiciele ZBP podkreślali, że mimo tych zastrzeżeń Fundusz Wsparcia Kredytobiorców powinien być systemowym rozwiązaniem, służącym pomocą osobom z kredytami mieszkaniowymi, które mają problemy z obsługą zobowiązań wobec banków.
ZBP: nie należy przedłużać wakacji kredytowych
Mówili także, że nie należy przedłużać wakacji kredytowych, bo z tego rozwiązania korzystają i będą korzystać osoby, które pomocy nie potrzebują. Jako przykład wskazano, że w nowych przepisach MF zaproponowało limit wartości kredytu, uprawniający do skorzystania z wakacji, w wysokości 2 mln zł.
„To jest kryterium iluzoryczne. Kredyty o wartości powyżej 1 mln zł stanowią 1,5 proc. portfela kredytowego. Kredytów o wartości ponad 2 mln zł nie wyszczególnia się, ale sądzimy, że stanowią one znacząco mniej niż 1 proc. kredytów mieszkaniowych” – powiedziała Wachnicka.
Zwróciła też uwagę, że przy zasadach zaproponowanych w projekcie ustawy dot. wakacji kredytowych, które umożliwiają skorzystanie z tego rozwiązania, jeśli wskaźnik raty kredytu do miesięcznego dochodu jest powyżej 35 proc., to posiadacz kredytu w wysokości 2 mln zł mógłby skorzystać z tego rozwiązania przy dochodach 61,7 tys. zł brutto, czyli 43,16 tys. zł netto.
Co to jest Fundusz Wsparcia Kredytobiorców?
Fundusz Wsparcia Kredytobiorców to instytucja, na którą składają się banki a której zadaniem jest pomaganie osobom z kredytami mieszkaniowymi, będącym w trudnej sytuacji. Pomoc udzielana przez FWK jest zwrotna, jednak kiedy kredytobiorca płaci regularnie raty na rzecz funduszu (są one nieoprocentowane), może liczyć na umorzenie części z nich (obecnie umorzeniu podlegają 44 raty ze 144 wszystkich, zaś MF proponuje wydłużenie okresu wsparcia i możliwość umorzenia ostatnich 64 rat po spłacaniu regularnym 134 rat).
Z kolei w przypadku wakacji kredytowych MF proponuje, aby mogli z nich korzystać spełniający warunki – czyli stosunek raty do dochodu wyższy niż 35 proc. oraz kredyt poniżej 2 mln zł – dwukrotnie w okresie od 1 marca do 30 czerwca 2024, a także raz w miesiącu w III i IV kw. 2024 r. (PAP)
autor: Marek Siudaj
ms/ mmu/